Medicamenteuze behandeling van kinderen en jongeren.
De medicamenteuze behandeling wordt opgestart door een specialist, en dient een onderdeel te zijn van een omvattend zorgplan dat onder meer adviezen en interventies omvat in het domein van ontwikkeling, psychosociaal functioneren, leren en opvoeding.
Na opstarten en oppuntstelling door de tweedelijns-deskundige kan de medicamenteuze behandeling verder onder toezicht van de huisarts gebeuren, waarbij een jaarlijkse controle door een tweedelijns deskundige aanbevolen wordt.
Wanneer een geneesmiddel?
• Kleuters (3-6 jaar)
Onder de leeftijd van 6 jaar is medicatie niet aanbevolen.
• Kinderen en jongeren met matige ADHD
Medicatie is geen eerste keus. Medicatie kan overwogen worden bij aanwezigheid van matige hinder en onmogelijkheid van ouders om trainingsprogramma’s te volgen of het uitblijven van voldoende effect ervan.
• Kinderen en jongeren met ernstige ADHD
Medicatie wordt gecombineerd met trainingsprogramma’s voor ouders, verzorgers en kind/jongere.
Voorafgaand onderzoek omvat:
• een evaluatie van psychosociale ontwikkeling en functioneren ;
• evaluatie lichamelijke gezondheidsgeschiedenis en lichamelijk onderzoek met specifieke aandacht voor cardiovasculaire geschiedenis (ook familiaal) en functioneren, lengte, gewicht ;
• ECG moet niet systematisch gebeuren maar wordt aanbevolen indien er sprake is van (een familiale geschiedenis van) cardiaal lijden, plotse dood op jonge leeftijd (< 50 jaar) van familieleden, extreme kortademigheid bij inspanningen, syncopes ;
• Evaluatie van risico voor misbruik van de medicatie of op doorgeven/verkopen van de medicatie.
Welk geneesmiddel?
De keuze wordt bepaald door de aanwezigheid van comorbiditeit, nevenwerkingen, volgzaamheid (compliance) van betrokkene (middagdosis op school), risico op misbruik, voorkeuren van kind en ouders…
• Methylfenidaat
In de regel wordt gestart met methylfenidaat.
Er wordt aanbevolen om modified-release preparaten (Concerta of Rilatine MR) te gebruiken omwille van de innametrouw, stigmareductie (geen medicatie op school) en verminderde kans op misbruik. Modified release vormen zorgen voor een in de tijd gespreide vrijlating van het werkzame product. Het effect van Rilatine MR duurt tussen tussen 6 tot 8 uur, van Concerta tussen 10 tot 12 uur.
Het is belangrijk te starten met een lage dosis en die geleidelijk te verhogen in functie van de effecten en nevenwerkingen. Verhoging gebeurt tot er geen klinische verbetering is van de ADHD symptomen en de nevenwerkingen nog aanvaardbaar zijn.
De aanbevolen startdosis bij kinderen jonger dan 6 jaar is 2 x 2,5 mg/dag, bij kinderen boven zes jaar, jongeren en volwassenen 2-3 x 5 mg/dag.
• Atomoxetine
Atomoxetine is te overwegen als er ook sprake is van tics, Tourette syndroom, angststoornis, misbruik van middelen (en stimulantia).
• Dexamfetamine
Dexamfetamine (of atomoxetine) kan overwogen worden als er geen respons is op methylfenidaat of u intolerant bent na een testperiode van zes weken methylfenidaat.
• Antipsychotica
Er is geen plaats voor antipsychotica bij ADHD.
Medicamenteuze behandeling van volwassenen
Medicatie is eerste keuze, op te starten door gespecialiseerde tweede lijn, als onderdeel van zorg en behandelingsplan op basis van de noden en vragen (psychosociaal, gedragsmatig, werk) van betrokkene.
Methylfenidaat is eerste keuze bij volwassenen. Als methylfenidaat niet effectief is, kan atomoxetine of dexamfetamine overwogen worden.
Als medicatie niet voldoende effect heeft kan complementair cognitieve gedragstherapie overwogen worden.
Na opstarten en oppuntstelling door de tweedelijns deskundige kan de medicamenteuze behandeling verder onder toezicht van de huisarts gebeuren, met aanbeveling van jaarlijkse controle bij een tweedelijns deskundige.
Voorafgaand onderzoek omvat:
• een evaluatie van psychosociale ontwikkeling en functioneren ;
• evaluatie lichamelijke gezondheidsgeschiedenis en lichamelijk onderzoek met specifieke aandacht voor cardiovasculaire geschiedenis (ook familiaal) en functioneren, gewicht ;
• ECG moet niet systematisch gebeuren maar wordt aangeraden indien er sprake is van (een familiale geschiedenis van) cardiaal lijden, plotse dood op jonge leeftijd van familieleden, extreme kortademigheid bij inspanningen, syncopes ;
• Evaluatie van risico voor misbruik van de medicatie of op doorgeven/verkopen van de medicatie
