Malou van Hintum is zelfstandig journalist en publicist. Ze schreef het onlangs verschenen boek ‘Doe eens normaal. Over zin en onzin van psychiatrische diagnoses’. Van Hintum: "Er zijn genoeg mensen die we bewonderen juist omdat ze afwijken van wat we normaal vinden." In de komende weken schrijft Malou van Hintum een column over haar boek.
Niet Normaal Wel Speciaal
We hebben de neiging om mensen die zich anders gedragen dan we normaal vinden, een stoornis toe te schrijven. Maar een stoornis is eigenlijk niet meer dan de extreme uiting van eigenschappen die we allemaal hebben – maar wel allemaal in verschillende mate. En die extremen vinden we lang niet altijd negatief. Integendeel.
Iedereen kent mensen met afwijkende eigenschappen die we hoog waarderen, zoals de muzikale wonderkinderen, de intellectueel briljante kinderen die klassen overslaan, de romanschrijvers en kunstenaars die ons verbazen en verrassen met hun creatieve gedachten, beelden en schilderijen. Er zijn genoeg mensen die we bewonderen juist omdat ze afwijken van wat we normaal vinden; waarbij ‘normaal’ in zulke gevallen meestal ‘gemiddeld’ betekent.
Wat we van deze mensen niet weten, is dat hun genie vaak ook een duistere kant kent. Met name musici en kunstenaars lijden bovengemiddeld aan bipolaire stoornis, wat betekent dat ze behalve hoge pieken, ook diepe dalen kennen. De Britse komiek, schrijver en acteur Stephen Fry maakte er een prachtige tweedelige documentaire over: ‘Stephen Fry –The Secret Life of the Manic Depressive’. Fry, die zelf aan bipolaire stoornis lijdt, won er een Emmy Award mee.
Iemand anders die met zijn stoornis hoge ogen gooit is de Engelse Daniel Tammet. Hij heeft de diagnose Asperger en is een voorbeeld voor veel mensen met autisme die het ‘Proud to be Aut’ in hun vaandel dragen. Zij benadrukken de positieve kanten die de sterke neiging tot systematiseren en patroonherkenning voor het uitoefenen van beroepen als programmeur en wiskundige kan hebben.
Ook mensen met ADD en ADHD zeggen dat het gedrag waarop dit label wordt geplakt, positieve kanten heeft. Tegenover chaotisch gedrag, impulsiviteit en concentratiestoornissen staan sneller en associatiever denken, enthousiasme, veel energie en creativiteit – niet altijd, niet bij iedereen, maar het kan wel een positieve kant zijn van een verzameling eigenschappen die nu als ‘stoornis’ te boek staat.
Betekent dit dat het dus allemaal wel meevalt met die psychische aandoeningen, en dat stoornissen als ADD/ADHD en autisme modeziektes zijn? Nee. Het betekent dat er een grijs gebied ligt tussen gek en gezond, waarbinnen mensen zowel voordeel als nadeel kunnen hebben van bepaalde eigenschappen. Dat hangt af van de intensiteit ervan, van de mate waarin ze erin slagen hun gedrag in goede banen te leiden, en van de omgeving waarin ze functioneren. Soms is ‘niet normaal’ een stoornis. Maar soms ook is ‘niet normaal’ speciaal.
Bron: www.welingelichtekringen.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten