Bijna iedere ouder verzucht wel eens: "wat is mijn kind weer druk vandaag". Maar bij veel kinderen gaat het hierbij om gewoon eens een keer druk zijn. Maar er is ook een groep kinderen die altijd druk zijn, nooit eens stil kunnen zitten of rustig kunnen doen.
Druk gedrag is iets waar vrij veel aandacht voor is, maar ook iets waarbij veel mensen als snel met het label 'ADHD' klaar staan. Terwijl een flinke groep kinderen die druk gedrag laten zien nou niet direct ADHD hebben.
Druk gedrag
Wat verstaan we nou onder druk gedrag? Zoals hier boven gezegd is ieder kind wel eens druk, gewoon omdat het kind enthousiast is, of juist moe is, er iets spannends gaat gebeuren of het kind gewoon niet zo lekker in zijn vel zit.
Bij kinderen die steeds druk zijn zien we dat het kind voortdurend beweegt en echt moeite heeft met stil zitten. Het kind is voortdurend onrustig. Ook maken deze kinderen vaak veel lawaai. Het zijn ook kinderen die veel aandacht opeisen. Deze kinderen kunnen zich vaak moeilijk concentreren en zijn snel afgeleid. We zien ook vaak bij deze drukke kinderen dat ze doen zonder er bij na te denken.
Doordat er in een schoolsituatie veel indrukken en prikkels voor de kinderen zijn kan het voor een druk kind moeilijk zijn om als deze indrukken te sorteren en alle informatie te onthouden. Hierdoor zien we soms ook dat drukke kinderen moeite hebben met het leren.
Waardoor ontstaat druk gedrag?
Druk gedrag kan door vele verschillende factoren beïnvloed worden. In de eerste plaats is het karakter van het kind van invloed. Het ene kind is nu eenmaal veel rustig dan het andere kind. Zo vindt het ene kind het heerlijk om te tekenen, knutselen of met lego te bouwen en houdt het andere kind veel meer van buiten lekker rennen en klimmen, zonder dat dit laatste kind nu meteen een druk kind hoeft te zijn.
Ook is de omgeving natuurlijk van invloed. Een omgeving met veel drukte en veel prikkels zal eerder voor druk gedrag zorgen dan een hele rustige omgeving. In een klaslokaal met twintig druk door elkaar pratende kinderen ontstaat eerder druk gedrag dan in een thuis situatie waar het kind enkel met de ouders rustig aan het spelen is. Maar ook zaken als steeds de radio of tv aan kunnen voor een onrustige omgeving zorgen. WE zien ook een duidelijke wisselwerking tussen de omgeving en het karakter van het kind. Het ene kind kan zich veel beter afsluiten van onrust om zich heen dan het andere kind.
De opvoedingssituatie is ook van invloed op het drukke gedrag van een kind. In een opvoedingssituatie waar erg weinig structuur is zal een kind eerder druk gedrag laten zien dan in een opvoedingssituatie waarbij er duidelijke grenzen en regelmaat is.
Maar ook gebeurtenissen in het leven van een kind kunnen bijdragen aan druk gedrag. Een kind wat ziek is kan hier erg hangerig van worden, maar ook opstandig en druk. Door verhuizing, geboorte van een broertje of zusje, verlies van een geliefd persoon of huisdier of andere ingrijpende gebeurtenissen in het leven van het kind kunnen ook voor druk gedrag zorgen. Ook in periodes dat er veel feesten zijn (zoals in december) kunnen kinderen ook extra onrustig worden. Maar ook bij de gevoeligheid voor deze verschillende gebeurtenissen speelt het karakter van het kind een rol.
De situatie op school kan ook een grote invloed hebben. Wanneer een kind niet goed mee kan komen op school, gepest wordt op school of het kind in een grote drukke klas zit kan hierdoor druk gedrag ontstaan. Omdat het kind zich onzeker voelt en dit probeert te verbergen of omdat het kind te veel prikkels krijgt.
Daarnaast speelt ook het welbevinden van het kind een belangrijke rol. Wanneer een kind te weinig slaapt en hierdoor voortdurend moe is, kan dit geuit worden in druk gedrag. Ook chronische lichamelijke klachten kunnen geuit worden in druk gedrag. Ook medicijngebruik kan invloed hebben op druk gedrag.
Al deze bovenstaande zaken hebben invloed op het gedrag van het kind. En vaak is er sprake van een combinatie zoals hierboven al aangeven voor karakter, omgeving en gevoeligheid voor gebeurtenissen. Eigenlijk speelt het karakter van het kind altijd wel een rol. Maar we zien ook andere samenhang. Zo kan een chronische aandoening er voor zorgen dat het kind veel met een onrustige situatie geconfronteerd wordt (doktersbezoek, onderzoeken etcetera) en gepest wordt op school. Of een verhuizing kan voor onrust in de thuissituatie zorgen en voor een achterstand op de nieuwe school of gepest worden als nieuw kind in de klas.
Wat is er aan te doen?
Wanneer dit mogelijk is is het natuurlijk het beste om de oorzaak van het drukke gedrag weg te nemen. Dus bijvoorbeeld het pesten op school aanpakken of zorgen dat het kind wat meer slaap krijgt.
Maar dit is niet altijd mogelijk of heeft niet het gewenste effect. Het is dan goed om een aantal zaken goed in de gaten te houden. Een goed contact met de school is dan ook heel belangrijk en het is het meest wenselijk wanneer de school een zelfde aanpak wil hanteren als het kind thuis geboden wordt.
Drukke kinderen hebben veel baat bij veel structuur en regelmaat in hun dagelijks leven. Ieder kind heeft deze behoefte wel, maar juist drukke kinderen kunnen er veel baat bij hebben wanneer er extra gelet wordt op deze regelmaat en structuur. Drukke kinderen hebben dan vaak ook moeite met periodes in het jaar dat er wat meer onrust en minder regelmaat is, zoals in de decembermaand.
Het kind kan ook rust geboden worden door de omgeving van het kind opgeruimd en rustig te houden. Door te kiezen voor gesloten kasten en zo min mogelijk speelgoed op de vloer kan een druk kind geholpen worden bij het spelen. Ook is het goed de slaapkamer van het kind rustig te houden met zo min mogelijk rondslingerend speelgoed en geen druk behang of veel posters.
Waardeer het ook wanneer het kind zich rustig gedraagt en geef hiervoor veel complimenten. Het kind zal hierdoor gestimuleerd worden meer rustig gedrag te laten zien
Ook het voorspelbaar houden van de leefwereld van het kind kan een druk kind helpen. Door het kind steeds van te voren te vertellen wat er gaat gebeuren, houdt het kind meer grip op de situatie. En het gaat dan niet alleen om het aankondigen van uitstapjes en dergelijke maar ook om het aankondigen van de dagelijkse gang van zaken. Bijvoorbeeld: Je mag nu nog even spelen terwijl ik de handdoeken klaar leg en daarna ga je in bad.
De ouders hebben ook een voorbeeld functie naar het kind toe en moeten dan ook proberen steeds rust uit te stralen. Wanneer de ouders ook rust in hun gedrag weten te brengen geeft dit het kind ook minder onrust, omdat onrustig gedrag van de ouders extra effect heeft op een druk kind.
Daarnaast is het bij een druk kind extra belangrijk dat de ouders op een lijn zitten in de opvoeding. Stel duidelijke regels en laat deze regels bij beide ouders gelden. Voor drukke kinderen kunnen ouders die niet altijd een lijn trekken in de opvoeding zeer verwarrend zijn. Ze weten dan niet goed wat er van ze verwacht wordt en dit resulteert weer in druk gedrag.
Ook in de dagelijkse activiteiten van het kind kan het een en ander gedaan worden om meer rust te brengen. Het is belangrijk in de gaten te houden wat het kind kijkt op TV en op de computer en hoeveel het kind TV kijkt of met de computer bezig is. Sommige TV- en computerprogramma;s kunnen een heel negatief effect hebben op drukke kinderen.
Daarnaast moet het kind ook de mogelijkheid krijgen zijn of haar drukke gedrag te uiten, door te rennen, stoeien, buiten spelen etcetera.
Wanneer het drukke gedrag blijft?
Soms zal her niet lukken om het kind de rust te bieden die het nodig heeft. Of het kind blijft druk ondanks alle genomen maatregelen en alle rust en regelmaat die het kind geboden wordt. In dat geval is het goed de situatie niet te lang aan te kijken, maar contact op te nemen met de school of met de huisarts, deze kunnen een doorverwijzing geven naar bureau jeugdzorg. Er kan dan gekeken worden wat er ten grondslag ligt aan het drukke gedrag. Want ook niet ieder druk kind wat begeleiding nodig heeft, heeft ADHD of ADD.
In overleg met de hulpverlener kan dan gekeken worden op welke manier het kind toch geholpen kan worden meer controle te krijgen over hun drukke gedrag.
www.opvoedadvies.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten